Η τέχνη της μαγείας σε ταινίες
Άρθρο 1
Άρθρο 1
Αρκετές ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου έχουν
ασχοληθεί είτε εξ’ ολοκλήρου
είτε αποσπασματικά με την τέχνη της μαγείας.
Σε
μια σειρά άρθρων θα ασχοληθώ με τις πιο γνωστές από αυτές και θα εξετάσουμε τις
αναφορές τους στον χώρο της μαγείας καθώς και αναφορές σε ιστορικά γεγονότα.
Στο πρώτο μου άρθρο θα ήθελα να αναφερθώ στην ταινία The Prestige
του 2006 με πρωταγωνιστές τους Hugh Jackman, Christian
Bale, Michael
Caine και φυσικά την Scarlett Johansson.
Η ταινία φτιάχτηκε από τους Jonathan
Nolan και Christopher Nolan
(επίσης γνωστούς από την τριλογία των ταινιών Batman) και ήταν βασισμένη στο βιβλίο του Christopher Priest.
Ας εξετάσουμε λοιπόν την ταινία σε λίγο περισσότερο βάθος απ’ ότι μπορεί να την δει ένας απλός θεατής. Καταρχήν η ταινία βασίζεται στην αντιπαλότητα και τον ανταγωνισμό 2 μάγων και διαδραματίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αγγλία. Τα ονόματα των 2 βασικών χαρακτήρων της ταινίας είναι Alfred Borden και Robert Angier των οποίων τα πρώτα γράμματα σχηματίζουν την λέξη ABRA όπως τη γνωστή φράση ABRA CADABRA που χρησιμοποιείται συχνά στα μαγικά. Επίσης τυχαία δεν είναι και τα καλλιτεχνικά τους ονόματα με τα οποία είναι γνωστοί στη σκηνή, “The Great Danton” και “The Professor”. Το πρώτο αναφέρεται στον γνωστό μάγο της τότε εποχής Harry August Jansen που ήταν γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο “Dante the Magician” ή “The Great Dante”. Το δεύτερο αναφέρεται σε έναν μεταγενέστερο μάγο τον Dai Vernon, ο οποίος θεωρείται από τους μάγους παγκοσμίως ως ίσως ο καλύτερος δεξιοτέχνης μάγος που έζησε ποτέ. Όλοι οι υπόλοιποι μάγοι συχνά αναφέρονταν στο πρόσωπο του με τον τιμητικό τίτλο “The professor” για να εκφράσουν την αναγνώριση του ξεχωριστού και απαράμιλλου ταλέντου του.Μια άλλη ιστορική αναφορά που γίνεται στην ταινία, είναι αυτή στο πρόσωπο του Chung Ling Soo, όταν ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Michael Caine στέλνει τους μάγους Christian Bale και Hugh Jackman να παρακολουθήσουν την παράσταση ενός υπερήλικα ασιάτη μάγου και να προσπαθήσουν να καταλάβουν πώς κάνει το κόλπο που εμφανίζει μια τεράστια γυάλα με ένα χρυσόψαρο η οποία φυσικά είναι γεμάτη νερό και ζυγίζει πολλά κιλά. Μετά το τέλος της παράστασης, ο Hugh Jackman φαίνεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να κουβαλάει την τεράστια αυτή γυάλα κάτω από την κελεμπία του, συνειδητοποιώντας έτσι ότι ο μάγος αυτός δεν είναι υπερήλικας, αλλά νεότατος και δυνατός και όλα αυτά είναι απλά ένα προσωπείο και ένας ρόλος που υιοθετεί για να κρύψει καλύτερα το μυστικό του. Η αλήθεια είναι ακόμα πιο απίστευτη από αυτό που μας δείχνει η ταινία μιας και ο Chung Ling Soo ήταν πραγματικό πρόσωπο που έζησε εκείνη την εποχή και όχι μόνο δεν ήταν γέρος αλλά δεν ήταν καν ασιάτης. Ο Chung Ling Soo ήταν ένας χαρακτήρας που επινόησε ο αμερικανικής καταγωγής μάγος William Ellsworth Robinson για να εκμεταλλευτεί, επιτυχώς όπως αποδείχτηκε, την αγάπη και το θαυμασμό του τότε κοινού για το πέπλο μυστηρίου που περιέκλειε ότι είχε να κάνει με την Άπω Ανατολή. Η πραγματική ταυτότητα του Robinson αποκαλύφθηκε μόνο μετά το θάνατο του ο οποίος προκλήθηκε κατά τη διάρκεια μιας εκτέλεσης του φημισμένου illusion της εποχής bullet catch (πιάσιμο της σφαίρας με γυμνά χέρια) το οποίο περιγράφεται σε άλλο σημείο της ταινίας. Ιστορικά το ατύχημα του συγκεκριμένου μάγου δεν ήταν το μοναδικό κατά την παρουσίαση του συγκεκριμένου εφέ, αλλά ίσως να είναι το πιο διάσημο μιας και στάθηκε η αφορμή για την αποκάλυψη της πραγματικής του ταυτότητας. Ο Robinson φέρεται να είπε όταν κατάλαβε ότι η σφαίρα τον τραυμάτισε θανάσιμα “My God, I've been shot” . Αυτά εκτός από τα τελευταία του λόγια ήταν και τα πρώτα αγγλικά που είχε μιλήσει πάνω στη σκηνή για μια περίοδο 19 χρόνων.
Η ταινία παρουσιάζει τον χαρακτήρα του Chung Ling Soo όχι μόνο για να φωτογραφίσει αυτό το ιστορικό πρόσωπο αλλά περισσότερο για να παρουσιάσει στο κοινό την νοοτροπία των μάγων της εποχής να έχουν την ταυτότητα του μάγου όχι μόνο εντός αλλά και εκτός σκηνής. Σε πολλές περιπτώσεις είναι αξιοθαύμαστη η αφοσίωση στο ρόλο που έχει υιοθετήσει ο κάθε μάγος ακόμα και σε βαθμό που διαμορφώνει και την προσωπική τους ζωή. Αναφορές σε αυτό έχουμε στην ταινία ξανά στις σκηνές που ο Christian Bale χρησιμοποιεί το ψεύτικο μουστάκι του χαρακτήρα του όταν είναι έξω ακόμα και όταν δεν είναι επί σκηνής αλλά και στο μυστικό που κρύβει σχετικά με την εκτέλεση του πιο γνωστού του illusion στην ταινία.
Μια άλλη μορφή της πραγματικότητας των μάγων της εποχής που φωτογραφίζει πολύ πετυχημένα η ταινία είναι η επιθυμία τους να παρουσιάσουν το καλύτερο illusion και την εμμονή τους να μάθουν την μέθοδο όταν βλέπουν κάτι που δεν μπορούν να εξηγήσουν από άλλους μάγους.
Βλέπουμε τους πρωταγωνιστές να κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο παρακολουθώντας τις παραστάσεις τους μεταμφιεσμένοι, στέλνοντας δικούς τους κατασκόπους να πιάσουν δουλειά ως βοηθοί τους, ακόμα και κάνοντας διαρρήξεις στον χώρο που κρατάνε τα μαγικά τους σύνεργα για να μάθουν τα μυστικά τους. Η πραγματικότητα δεν απείχε πολύ από αυτό που βλέπουμε στην ταινία. Ίσως μια από τις πιο γνωστές ιστορίες στο χώρο της μαγείας που να ταιριάζουν με αυτή την εμμονή που παρουσιάζεται στην ταινία να μάθει ένας μάγος το μυστικό του άλλου να είναι αυτή του αμερικανού μάγου Harry Kellar και του John Nevil Maskelyne για την αιώρηση μιας γυναίκας. Η ιστορία φαίνεται να θέλει τον Harry Kellar να μαθαίνει ότι ο John Nevil Maskelyne κάνει αυτό το illusion της αιώρησης μιας γυναίκας βοηθού πάνω στη σκηνή και να θέλει απεγνωσμένα να μάθει τη μέθοδο. Παρακολουθώντας μεταμφιεσμένος τις παραστάσεις του Maskelyne από το κοινό, ο Kellar μην μπορώντας να καταλάβει τη μέθοδο φέρεται να σηκώνεται από τη θέση του κατά τη διάρκεια μιας παράστασης και να ανεβαίνει πάνω στη σκηνή κατά τη διάρκεια της αιώρησης για να μπορέσει να δει καλύτερα τι γίνεται και να μάθει το μυστικό. Ακόμα και τότε όμως, μην μπορώντας να συνειδητοποιήσει την ακριβή μέθοδο λειτουργίας, κατέληξε στο να δωροδοκήσει έναν από τους βοηθούς του Maskelyne για να του παραδώσει τα σχέδια του συγκεκριμένου illusion. Ο Kellar αργότερα βάσισε ένα μεγάλο μέρος της καριέρας του παρουσιάζοντας αυτό το illusion και ένα από τα πιο γνωστά του poster που είναι πλέον κλασικό στον χώρο της μαγείας είναι αυτό που ο Kellar αιωρεί την βοηθό του.
Ένα άλλο σημείο που μας δίνει κάποια στοιχεία για την παρουσίαση των μαγικών που γινόταν εκείνη την περίοδο έχει να κάνει με την παρουσία στην ταινία του εφευρέτη Nikola Tesla τον οποίο υποδύεται με μεγάλη επιτυχία ο David Bowie. Αν και ο μηχανισμός που φαίνεται να δίνει ο Tesla στον χαρακτήρα του Hugh Jackman φυσικά δεν υπήρξε ποτέ ιστορικά, πολλοί μάγοι της εποχής αρέσκονταν στο να χρησιμοποιούν παρόμοιες εφευρέσεις στα σόου τους μόνο και μόνο για τον λόγο ότι βοηθούσαν στην δραματικότητα της παρουσίασης και τότε ήταν μια εποχή που η επιστήμη προχωρούσε με τέτοιους ρυθμούς που πολλές φορές για τον απλό κόσμο δεν είχε καμία διαφορά από τη μαγεία.
Όλα αυτά που προανέφερα δεν θα μπορούσαν να είναι τόσο καλά φτιαγμένα αν δεν υπήρχε η πολύτιμη βοήθεια συμβούλων-μάγων στο πλευρό των δημιουργών της ταινίας. Ένας από αυτούς είναι και ο παγκοσμίου φήμης μάγος Ricky Jay ο οποίος εμφανίζεται σε μια μικρή σκηνή της ταινίας σαν ο μάγος για τον οποίο δούλευαν ο Hugh Jackman και ο Christian Bale όταν είχε γίνει το ατύχημα που προκάλεσε τον πνιγμό της συζύγου του πρώτου και έδωσε την αφορμή για την δημιουργία της έχθρας τους. Εκτός του Ricky Jay στους συμβούλους εμφανίζεται και το όνομα του Michael Weber και στους τίτλους τέλους η παραγωγή φαίνεται να ευχαριστεί τους David Copperfield και Derek DelGaudio.
Συστήνω ανεπιφύλακτα στον καθένα από εσάς να παρακολουθήσει αυτή την ταινία. Είναι εξαιρετικά καλοφτιαγμένη με ανατρεπτική πλοκή και σπουδαίες ερμηνείες. Ίσως αυτό το άρθρο να βοήθησε και λίγο στο να απολαύσετε την ταινία σε περισσότερο βάθος. Ελπίζω να την απολαύσετε όσο κι εγώ.
Manos Savant
Ας εξετάσουμε λοιπόν την ταινία σε λίγο περισσότερο βάθος απ’ ότι μπορεί να την δει ένας απλός θεατής. Καταρχήν η ταινία βασίζεται στην αντιπαλότητα και τον ανταγωνισμό 2 μάγων και διαδραματίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αγγλία. Τα ονόματα των 2 βασικών χαρακτήρων της ταινίας είναι Alfred Borden και Robert Angier των οποίων τα πρώτα γράμματα σχηματίζουν την λέξη ABRA όπως τη γνωστή φράση ABRA CADABRA που χρησιμοποιείται συχνά στα μαγικά. Επίσης τυχαία δεν είναι και τα καλλιτεχνικά τους ονόματα με τα οποία είναι γνωστοί στη σκηνή, “The Great Danton” και “The Professor”. Το πρώτο αναφέρεται στον γνωστό μάγο της τότε εποχής Harry August Jansen που ήταν γνωστός με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο “Dante the Magician” ή “The Great Dante”. Το δεύτερο αναφέρεται σε έναν μεταγενέστερο μάγο τον Dai Vernon, ο οποίος θεωρείται από τους μάγους παγκοσμίως ως ίσως ο καλύτερος δεξιοτέχνης μάγος που έζησε ποτέ. Όλοι οι υπόλοιποι μάγοι συχνά αναφέρονταν στο πρόσωπο του με τον τιμητικό τίτλο “The professor” για να εκφράσουν την αναγνώριση του ξεχωριστού και απαράμιλλου ταλέντου του.Μια άλλη ιστορική αναφορά που γίνεται στην ταινία, είναι αυτή στο πρόσωπο του Chung Ling Soo, όταν ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Michael Caine στέλνει τους μάγους Christian Bale και Hugh Jackman να παρακολουθήσουν την παράσταση ενός υπερήλικα ασιάτη μάγου και να προσπαθήσουν να καταλάβουν πώς κάνει το κόλπο που εμφανίζει μια τεράστια γυάλα με ένα χρυσόψαρο η οποία φυσικά είναι γεμάτη νερό και ζυγίζει πολλά κιλά. Μετά το τέλος της παράστασης, ο Hugh Jackman φαίνεται να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να κουβαλάει την τεράστια αυτή γυάλα κάτω από την κελεμπία του, συνειδητοποιώντας έτσι ότι ο μάγος αυτός δεν είναι υπερήλικας, αλλά νεότατος και δυνατός και όλα αυτά είναι απλά ένα προσωπείο και ένας ρόλος που υιοθετεί για να κρύψει καλύτερα το μυστικό του. Η αλήθεια είναι ακόμα πιο απίστευτη από αυτό που μας δείχνει η ταινία μιας και ο Chung Ling Soo ήταν πραγματικό πρόσωπο που έζησε εκείνη την εποχή και όχι μόνο δεν ήταν γέρος αλλά δεν ήταν καν ασιάτης. Ο Chung Ling Soo ήταν ένας χαρακτήρας που επινόησε ο αμερικανικής καταγωγής μάγος William Ellsworth Robinson για να εκμεταλλευτεί, επιτυχώς όπως αποδείχτηκε, την αγάπη και το θαυμασμό του τότε κοινού για το πέπλο μυστηρίου που περιέκλειε ότι είχε να κάνει με την Άπω Ανατολή. Η πραγματική ταυτότητα του Robinson αποκαλύφθηκε μόνο μετά το θάνατο του ο οποίος προκλήθηκε κατά τη διάρκεια μιας εκτέλεσης του φημισμένου illusion της εποχής bullet catch (πιάσιμο της σφαίρας με γυμνά χέρια) το οποίο περιγράφεται σε άλλο σημείο της ταινίας. Ιστορικά το ατύχημα του συγκεκριμένου μάγου δεν ήταν το μοναδικό κατά την παρουσίαση του συγκεκριμένου εφέ, αλλά ίσως να είναι το πιο διάσημο μιας και στάθηκε η αφορμή για την αποκάλυψη της πραγματικής του ταυτότητας. Ο Robinson φέρεται να είπε όταν κατάλαβε ότι η σφαίρα τον τραυμάτισε θανάσιμα “My God, I've been shot” . Αυτά εκτός από τα τελευταία του λόγια ήταν και τα πρώτα αγγλικά που είχε μιλήσει πάνω στη σκηνή για μια περίοδο 19 χρόνων.
Η ταινία παρουσιάζει τον χαρακτήρα του Chung Ling Soo όχι μόνο για να φωτογραφίσει αυτό το ιστορικό πρόσωπο αλλά περισσότερο για να παρουσιάσει στο κοινό την νοοτροπία των μάγων της εποχής να έχουν την ταυτότητα του μάγου όχι μόνο εντός αλλά και εκτός σκηνής. Σε πολλές περιπτώσεις είναι αξιοθαύμαστη η αφοσίωση στο ρόλο που έχει υιοθετήσει ο κάθε μάγος ακόμα και σε βαθμό που διαμορφώνει και την προσωπική τους ζωή. Αναφορές σε αυτό έχουμε στην ταινία ξανά στις σκηνές που ο Christian Bale χρησιμοποιεί το ψεύτικο μουστάκι του χαρακτήρα του όταν είναι έξω ακόμα και όταν δεν είναι επί σκηνής αλλά και στο μυστικό που κρύβει σχετικά με την εκτέλεση του πιο γνωστού του illusion στην ταινία.
Μια άλλη μορφή της πραγματικότητας των μάγων της εποχής που φωτογραφίζει πολύ πετυχημένα η ταινία είναι η επιθυμία τους να παρουσιάσουν το καλύτερο illusion και την εμμονή τους να μάθουν την μέθοδο όταν βλέπουν κάτι που δεν μπορούν να εξηγήσουν από άλλους μάγους.
Βλέπουμε τους πρωταγωνιστές να κατασκοπεύουν ο ένας τον άλλο παρακολουθώντας τις παραστάσεις τους μεταμφιεσμένοι, στέλνοντας δικούς τους κατασκόπους να πιάσουν δουλειά ως βοηθοί τους, ακόμα και κάνοντας διαρρήξεις στον χώρο που κρατάνε τα μαγικά τους σύνεργα για να μάθουν τα μυστικά τους. Η πραγματικότητα δεν απείχε πολύ από αυτό που βλέπουμε στην ταινία. Ίσως μια από τις πιο γνωστές ιστορίες στο χώρο της μαγείας που να ταιριάζουν με αυτή την εμμονή που παρουσιάζεται στην ταινία να μάθει ένας μάγος το μυστικό του άλλου να είναι αυτή του αμερικανού μάγου Harry Kellar και του John Nevil Maskelyne για την αιώρηση μιας γυναίκας. Η ιστορία φαίνεται να θέλει τον Harry Kellar να μαθαίνει ότι ο John Nevil Maskelyne κάνει αυτό το illusion της αιώρησης μιας γυναίκας βοηθού πάνω στη σκηνή και να θέλει απεγνωσμένα να μάθει τη μέθοδο. Παρακολουθώντας μεταμφιεσμένος τις παραστάσεις του Maskelyne από το κοινό, ο Kellar μην μπορώντας να καταλάβει τη μέθοδο φέρεται να σηκώνεται από τη θέση του κατά τη διάρκεια μιας παράστασης και να ανεβαίνει πάνω στη σκηνή κατά τη διάρκεια της αιώρησης για να μπορέσει να δει καλύτερα τι γίνεται και να μάθει το μυστικό. Ακόμα και τότε όμως, μην μπορώντας να συνειδητοποιήσει την ακριβή μέθοδο λειτουργίας, κατέληξε στο να δωροδοκήσει έναν από τους βοηθούς του Maskelyne για να του παραδώσει τα σχέδια του συγκεκριμένου illusion. Ο Kellar αργότερα βάσισε ένα μεγάλο μέρος της καριέρας του παρουσιάζοντας αυτό το illusion και ένα από τα πιο γνωστά του poster που είναι πλέον κλασικό στον χώρο της μαγείας είναι αυτό που ο Kellar αιωρεί την βοηθό του.
Ένα άλλο σημείο που μας δίνει κάποια στοιχεία για την παρουσίαση των μαγικών που γινόταν εκείνη την περίοδο έχει να κάνει με την παρουσία στην ταινία του εφευρέτη Nikola Tesla τον οποίο υποδύεται με μεγάλη επιτυχία ο David Bowie. Αν και ο μηχανισμός που φαίνεται να δίνει ο Tesla στον χαρακτήρα του Hugh Jackman φυσικά δεν υπήρξε ποτέ ιστορικά, πολλοί μάγοι της εποχής αρέσκονταν στο να χρησιμοποιούν παρόμοιες εφευρέσεις στα σόου τους μόνο και μόνο για τον λόγο ότι βοηθούσαν στην δραματικότητα της παρουσίασης και τότε ήταν μια εποχή που η επιστήμη προχωρούσε με τέτοιους ρυθμούς που πολλές φορές για τον απλό κόσμο δεν είχε καμία διαφορά από τη μαγεία.
Όλα αυτά που προανέφερα δεν θα μπορούσαν να είναι τόσο καλά φτιαγμένα αν δεν υπήρχε η πολύτιμη βοήθεια συμβούλων-μάγων στο πλευρό των δημιουργών της ταινίας. Ένας από αυτούς είναι και ο παγκοσμίου φήμης μάγος Ricky Jay ο οποίος εμφανίζεται σε μια μικρή σκηνή της ταινίας σαν ο μάγος για τον οποίο δούλευαν ο Hugh Jackman και ο Christian Bale όταν είχε γίνει το ατύχημα που προκάλεσε τον πνιγμό της συζύγου του πρώτου και έδωσε την αφορμή για την δημιουργία της έχθρας τους. Εκτός του Ricky Jay στους συμβούλους εμφανίζεται και το όνομα του Michael Weber και στους τίτλους τέλους η παραγωγή φαίνεται να ευχαριστεί τους David Copperfield και Derek DelGaudio.
Συστήνω ανεπιφύλακτα στον καθένα από εσάς να παρακολουθήσει αυτή την ταινία. Είναι εξαιρετικά καλοφτιαγμένη με ανατρεπτική πλοκή και σπουδαίες ερμηνείες. Ίσως αυτό το άρθρο να βοήθησε και λίγο στο να απολαύσετε την ταινία σε περισσότερο βάθος. Ελπίζω να την απολαύσετε όσο κι εγώ.
Manos Savant
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου