Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2013


Τα μυστικά των ταχυδακτυλουργών

Οι μάγοι ξέρουν να κατευθύνουν την ερμηνεία που δίνει ο εγκέφαλος στις εικόνες τις οποίες βλέπει κι έτσι να μεταβάλλουν αυτά που παρατηρεί

Τα σόου που βασίζονται στα «τεχνικά κενά» του εγκεφάλου
αουλόχαρτα που εξαφανίζονται,που βγαίνουν από τα αυτιά, άμπρα- κατάμπρα, καπνοί, έντονες χειρονομίες... Η πράσταση ενόςταχυδαυλουύ αποτελεί καλοστημένο σόου. 
Στην πραγματικότητα, τα εφέ χρειάζονται μόνο για να εντυπωσιάσουν τους θεατές. Τα μαγικά κόλπα βασίζονται στην ταχύτητα του ταχυδακτυλουργού και κυρίως σε βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου και της όρασης. Έτσι κι αλλιώς, το κοινό δεν θα πιστεύει στα μάτια του μ΄ αυτά που βλέπει στη σκηνή. Οι μάγοι εκμεταλλεύονται τις εγκεφαλικές διαδικασίες για να ξεγελάσουν τον κόσμο. Αμερικανοί ειδικοί στον εγκέφαλο, σε συνεργασία με διάσημους μάγους, δημοσίευσαν πριν από δύο εβδομάδες έρευνα όπου περιγράφουν πώς τα μαγικά κόλπα, απλά και πολύπλοκα, βασίζονται σε «τεχνικά προβλήματα» που δεν επιτρέπουν στον εγκέφαλο να δημιουργήσει ανά πάσα στιγμή ένα αντικειμενικά πραγματικό μοντέλο αντίληψης του εξωτερικού κόσμου. Η μελέτη της αντίληψης. Στην έρευνα συμμετείχαν οι μάγοι Μεγάλος Τομσόνι, Μακ Κινγκ, Τζέιμς Ράντι και Τέλερ από τους Πεν και Τέλερ. Υπεύθυνοι ήταν οι Σουζάνα Μαρτίνεζ και Στίβεν Μάκνικ από το Νευρολογικό Ινστιτούτο Φίνιξ. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως η μαγεία μπορεί να βοηθήσει στην έρευνα τού πώς αντιλαμβάνεται ο εγκέφαλος το περιβάλλον. «Η νευροεπιστημονική κοινότητα δεν γνώριζε ότι αυτή η μορφή τέχνης, παλιά όσο η αρχαία Αίγυπτος, έχει άμεσες εφαρμογές στη μελέτη της αντίληψης», εξηγεί η Μαρτίνεζ. Οι μάγοι ξέρουν να κατευθύνουν την ερμηνεία που δίνει ο εγκέφαλος στις εικόνες τις οποίες βλέπει κι έτσι να μεταβάλλουν αυτά τα οποία παρατηρεί, εξηγεί ο Μάικλ Μπαχ, ειδικός σε θέματα όρασης στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ στη Γερμανία. Για παράδειγμα, μια θεωρία περί αντίληψης λέει ότι ο εγκέφαλος διαμορφώνει μια αναπαράσταση του κόσμου από στιγμή σε στιγμή. Με τη βοήθεια των αισθήσεων, λαμβάνει στοιχεία από τα οποία συνθέτει μία εικόνα που βασίζεται στην εμπειρία και το γύρω περιβάλλον. Για να το πετύχει, σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί ιδιότητες των νευρώνων. Βλέπει την εικόνα του περιβάλλοντος κατά προσέγγιση και γεμίζει τα κενά αυτόματα και ασυνείδητα επιλέγοντας τι θα δει και τι θα αγνοήσει. 

Διαστρέβλωση υπολογισμών.


Κάποιες από τις πιο απλές και γνωστές μαγικές ψευδαισθήσεις οφείλονται σε βιολογικά εμπόδια. Για παράδειγμα, όταν μετακινείτε ένα κουτάλι γρήγορα μπρος- πίσω από τον λαιμό του, το μάτι νομίζει ότι το κουτάλι λυγίζει. Αυτό γίνεται λόγω των νευρώνων στον οπτικό φλοιό που αντιλαμβάνονται την κίνηση και τα όρια των αντικειμένων. Οι νευρώνες αντιδρούν διαφορετικά από άλλα κύτταρα που επίσης καταγράφουν την κίνηση και αυτή η μικρή διαφορά μεταξύ τους διαστρεβλώνει τον υπολογισμό των ορίων του κουταλιού από το μάτι. Ο οπτικός φλοιός καταλαβαίνει μικρές αλλαγές στο περιβάλλον, όπως την εμφάνιση ή εξαφάνιση ενός καινούργιου αντικειμένου, λέει η Μαρτίνεζ. Ακόμα κι όταν ένα αντικείμενο εξαφανιστεί ξαφνικά, το μάτι μας βλέπει το φάντασμά του για κλάσματα του δευτερολέπτου, σα να μην έχει φύγει από το οπτικό μας πεδίο. Αυτό το φαινόμενο εκμεταλλεύονται με εντυπωσιακά αποτελέσματα οι καλύτεροι μάγοι στον κόσμο. 

Το τρικ με το κόκκινο φόρεμα.

 Αυτή η ψευδαίσθηση κρύβεται πίσω από ένα διάσημο τρικ του Μεγάλου Τομσόνι. Ο μάγος ανεβάζει μία βοηθό του με άσπρο φόρεμα στη σκηνή και λέει στο κοινό ότι θα αλλάξει το χρώμα του φορέματος σε κόκκινο ως διά μαγείας. Στην αρχή, το κάνει επίτηδες ρίχνοντας πάνω της ένα έντονο κόκκινο φως. Το κόλπο είναι τόσο φανερό που το γυρνάει στο αστείο. Μετά σβήνει το κόκκινο φως, ανάβει όλα τα φώτα της αίθουσας και η γυναίκα αποκαλύπτεται ότι φοράει πράγματι κόκκινο φόρεμα. Το μυστικό κρύβεται σε μία στιγμή μετά που σβήνει το κόκκινο φως. Η εικόνα του παραμένει στον εγκέφαλο των θεατών για κλάσματα του δευτερολέπτου, αντικαθιστώντας την πραγματική εικόνα της γυναίκας. Ο χρόνος όμως αυτός είναι αρκετός για να αφαιρεθεί τάχιστα το άσπρο φόρεμά της και να μείνει με το κόκκινο που φοράει από κάτω. 
Αποσπούν την προσοχή
Επιλεκτικός είναι ο εγκέφαλος και κατά τη διαδικασία της γνώσης. Όπου κι αν κοιτάζουν τα μάτια, ο εγκέφαλος κάθε φορά επικεντρώνεται συνειδητά μόνο σε ένα αντικείμενο, πάντοτε εις βάρος άλλων. Σε έρευνες με απεικονιστικές μεθόδους οι νευροεπιστήμονες διαπιστώνουν πως ο εγκέφαλος αγνοεί τη δραστηριότητα στις γύρω περιοχές όταν επικεντρώνεται σε συγκεκριμένο σκοπό. Κι έτσι όπως είναι απασχολημένος, δεν καταγράφει συνειδητά εικόνες που βλέπουν τα μάτια. Οι ταχυδακτυλουργοί εκμεταλλεύονται αυτή ακριβώς την ιδιότητα με διάφορους τρόπους. Λένε αστεία, κάνουν θόρυβο, δίνουν τη δική τους παράσταση για να αποσπάσουν την προσοχή του κόσμου από τις κινήσεις των χεριών τους. Ο καλός ο μάγος, λέει ο Τέλερ, ξεχωρίζει επειδή κάνει τις σημαντικές κινήσεις να φαίνονται ασήμαντες. Όταν δεν τις κάνει καλά, οι θεατές τις προσέχουν αμέσως. 

Πορτοφολάς επί σκηνής

 Οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην έρευνα για τη μαγεία διοργάνωσαν ένα συνέδριο ταχυδακτυλουργών. Εκεί, ο Απόλο Ρόμπινς, ένας πορτοφολάς μάγος έδειξε πώς εκμεταλλεύεται τα κενά στη λειτουργία του εγκεφάλου για να κάνει τα κόλπα του. Ανέβασε έναν άντρα από το κοινό και του έπιασε την κουβέντα. Την ώρα που του μιλούσε τού έκλεψε το πορτοφόλι, το ρολόι και άλλα αντικείμενα από τις τσέπες του. Πριν τού κλέψει το ρολόι, τού έσφιξε τον καρπό κάνοντας το κόλπο με το νόμισμα. Η λαβή μετρίασε την αισθητήρια ικανότητα του καρπού. «Ήταν σα να προκάλεσε ένα σωματικό- αισθητηριακό παραμένον είδωλο και έτσι η απώλεια του ρολογιού δεν έγινε αισθητή», εξηγεί ο Μάικλ Μπαχ, ειδικός σε θέματα όρασης. Παραμένον είδωλο είναι η οπτική εντύπωση από μια πηγή φωτός που κοιτάξαμε για αρκετή ώρα, η παρατεινόμενη εικόνα του περιγράμματος της πηγής που παραμένει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα όταν στρέψουμε τα μάτια μας κάπου αλλού. Ο οπτικός φλοιός ασχολείται μόνο με ό,τι βρίσκεται στο κέντρο της εικόνας. Τα αντικείμενα στην περιφέρεια φαίνονται θολά και γι΄ αυτό τα μάτια βρίσκονται σε διαρκή κίνηση για να φωτογραφίζουν κάθε γωνιά ώστε να συνθέτουν το σύνολο της εικόνας του περιβάλλοντος χώρου. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου